ရေသည်လူသားတို့၏ကျန်းမာရေးအတွက်မရှိမဖြစ်လိုအပ်သောအရာဖြစ်သော်လည်တစ်ဦးတစ်ယောက်ချင်းစီအတွက် ရေလိုအပ်မှုပမာဏကတော့ကွဲပြားခြားနားမှုရှိသည်။လမ်းညွှန်ချက်များသည်သင့်အတွက် ရေဓာတ်ကိုလုံလောက်စွာရရှိနိုင်ရန် ကောင်းမွန်သောအကူအညီများကို ပေးနိုင်ပါသည်။
တစ်နေ့တာအတွက် ရေကိုဘယ်လောက်သင့်ပါသလဲ။ထိုမေးခွန်းလေးသည် ရိုးရှင်းသလောက် ဖြေရန်မလွယ်ကူပေ။ နှစ် ပေါင်းများစွာလေ့လာတွေ့ရှိချက်များအရ အကြံပြုချက်အမျိုးမျိုး ရှိခဲ့သော်လည်း အမှန်မှာ သင့်အတွက် ရေလိုအပ်မှုပမာဏသည် သင့်ကျန်းမာရေး၊ သင့်နေထိုင်မှုပုံစံ၊ သင်နေထိုင်ရာ အရပ်ဒေသ စသည့်အကြောင်းအချက်များစွာပေါ်တွင် မူတည်လျက်ရှိသည်။
လူတိုင်းအတွက် ရေကိုမည်မျှသောက်သင့်သည်ဆိုသည့် တိတိကျကျသတ်မှတ်ထားသော ဖော်မြူလာမရှိသော်လည်းသင်၏ကိုယ်ခန္ဓာက ရေပမာဏမည်မျှလိုအပ်သည်ကိုသိလာခြင်းက သင့်တစ်နေ့တာအတွက် ရေမည်မျှသောက်သင့်သည်ကို ခန့်မှန်း ရန် ကူညီနိုင်လိမ့်မည်။
ရေ၏ကျန်းမာရေးအတွက် ကောင်းကျိုးများ
ရေသည် လူ့ခန္ဓာကိုယ်အတွက် အဓိကဓာတုအစိတ် အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး ခန္ဓာကိုယ်အလေးချိန်၏ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းကို ရေ ဖြင့်ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ထားသည်။ကိုယ်ခန္ဓာဖွဲ့စည်းမှုစနစ်အားလုံးသည် ရေပေါ်တွင်မူတည်နေသည်။ ဥပမာအားဖြင့် ရေ သည် ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါများအတွင်းမှ အဆိပ်အတောက်များကို ဖယ် ရှားပေးနိုင်ခြင်း၊ဆဲလ်များအတွက်အာဟာရများကိုရယူပေးနိုင် ခြင်း၊နား၊ နှာခေါင်းနှင့်လည်ချောင်းတစ်သျှူးများအတွက် စွတ် စိုစေခြင်း စသည်တို့ကိုပြုလုပ်ပေးသည်။
ရေများကုန်ဆုံးသွားခြင်းသည် ခန္ဓာကိုယ်မှ ရေဓာတ်များ ကုန်ခန်းသွားမှုကိုဖြစ်စေသည်။ ထိုကဲ့သို့အခြေအနေဖြစ်ပေါ်ရခြင်းသည်ခန္ဓာကိုယ်၏ပုံမှန်လုပ်ငန်းဆောင်တာများလုပ်ဆောင်ရာတွင် ရေအလုံအလောက်မရရှိခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။ ရေဓာတ်ကုန်ခန်းမှုအနည်းအကျဉ်းပင်လျှင်အားအင်ကုန်ခန်းခြင်းနှင့် ပင်ပန်း နွမ်းနယ်မှုတို့ကိုဖြစ်စေသည်။
ရေဓာတ် မည်မျှလိုအပ်ပါသလဲ
နေ့တိုင်းလိုလိုပင် အသက်ရှူထုတ်ခြင်း၊ ချွေးထွက်ခြင်း၊ ကျင်ကြီးကျင်ငယ်စွန့်ခြင်းတို့မှ ကိုယ်ခန္ဓာတွင်းရှိရေဓာတ်များကိုဆုံးရှုံးစေသည်။သင့်ခန္ဓာကိုယ်တွင်းရှိလုပ်ငန်းဆောင်တာများပုံမှန်လုပ်ဆောင်စေရန်နှင့်ဆုံးရှုံးသွားသောရေဓာတ်များကို ပြန်လည်ဖြည့်စွက်နိုင်ရန်အတွက် ရေပါဝင်သောအစားအစာများ၊ ဖျော်ရည်များကို သောက်သုံးရမည်။
ထို့ကြောင့် သင့်တင့်လျောက်ပတ်သောရာသီဥတုတွင် နေထိုင်ပြီး ကျန်းမာရေးကောင်းမွန်သော အရွယ်ရောက်သူများအတွက်ပျမ်းမျှအားဖြင့် ရေဓာတ်မည်မျှလိုအပ်သလဲဆိုလျှင် ဆေးပညာဆိုင်ရာအသင်းအဖွဲ့များ၏အဆိုအရ Adequate Intake (AI) သည် အမျိုးသားများအတွက်ဆိုလျှင် တစ်နေ့တာတွင် ရေပါ ဝင်သောသောက်သုံးစရာများကို ပျမ်းမျှအားဖြင့် ၁၃ ခွက် (သုံး လီတာ) သောက်သုံးသင့်သည်။ အမျိုးသမီးများအတွက်ဆိုပါက တစ်နေ့တွင် ပျမ်းမျှအားဖြင့်ကိုးခွက် (၂.၂ လီတာ) သောက်သုံး သင့်ပါသည်။
ဘာကြောင့် တစ်နေ့ကို ရေရှစ်ခွက်လောက်သောက်ဖို့ ပြောကြတာလဲ
“တစ်နေ့ကို ရေရှစ်ခွက် (ရှစ်အောင်စ) သောက်သင့် တယ်” ဆိုသည့်အကြံပြုချက်များကို လူတိုင်းလူတိုင်း ကြားဖူးကြ ပါမည်။ ၎င်းရှစ်အောင်စဆိုသောပမာဏကလည်း ၁.၉ လီတာ ခန့်ရှိသည့်အတွက် ဆေးပညာဆိုင်ရာအသင်းအဖွဲ့များကအဆို ပြုထားသည့် သောက်သုံးသင့်သောရေပမာဏနှင့်တူညီသည်ဟု ဆိုနိုင်ပါသည်။ “တစ်နေ့ကို ရေရှစ်ခွက် (ရှစ်အောင်စ) သောက်သင့် တယ်” ဆိုသည့် ‘8 by 8 Rule’ သည် တိကျသောအထောက် အထားများရှိသည့် သတ်မှတ်အကြံပြုချက်မျိုးမဟုတ်သော်လည်း မှတ်မိဖို့လွယ်ကူသည့်အတွက်လူတိုင်းလိုလိုကသိရှိလက်ခံနေကြသည်။သို့သော်မိမိတို့နားလည်သင့်သည်မှာ နေ့စဉ်စုစုပေါင်း သောက်သုံးသင့်သောရေပမာဏသည်အရည်အားလုံးသောက်သုံးမှုကိုရည်ညွှန်းသည့်အတွက်]တစ်နေ့တွင်မည်သည့်အရည်ကိုမဆိုရှစ်ခွက်ရှစ်အောင်စသောက်သင့်သည်} ဟုလက်ခံသင့်သည်။
ရေဓာတ် လိုအပ်ရသည့်အကြောင်းအချက်များ
သင်၏စုစုပေါင်းအရည်သောက်သုံးမှုပုံစံကို သင်၏နေ ထိုင်မှုပုံစံ၊ သင်နေထိုင်ရာပတ်ဝန်းကျင်ရာသီဥတု၊ ကျန်းမာရေး အခြေအနေနှင့် အကယ်၍ သင်သည် ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်ဖြစ် ပါက နို့တိုက်ကျွေးမှု စသည့်အကြောင်းအချက်များအပေါ် မူတည် ပြီး ပြုပြင်ပြောင်းလဲသင့်ပါသည်။
သာမန်လေ့ကျင့်ခန်းပြုလုပ်နေစဉ်
သာမန်ကိုယ်လက်လေ့ကျင့်ခန်းပြုလုပ်ရာမှ၊ သို့မဟုတ် ချွေးထွက်စေသည့်လှုပ်ရှားမှုများပြုလုပ်ရာမှ ကုန်ဆုံးသွားသော ရေ ဓာတ်များကို ပြန်လည်ဖြည့်စွက်ရန်အတွက် ရေကိုပိုမိုသောက်သုံး သင့်သည်။ ရေကို ၁.၅ ခွက် မှ ၂.၅ ခွက် (လေးရာမီလီလီတာ မှ ခြောက်ရာမီလီလီတာ) ပိုမိုသောက်သုံးခြင်းသည် သာမန် လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ရာမှကုန်ဆုံးသွားသောရေဓာတ်ကို ပြန်လည် ဖြည့်စွက်ပေးနိုင်သော်လည်းမာရသွန်ပြေးခြင်းကဲ့သို့တစ်နာရီထက်ပိုသောကိုယ်လက်လေ့ကျင့်မှုလုပ်ဆောင်သည့်အခါမျိုးတွင် ရေဓာတ်ကိုပြန်လည်ဖြည့်စွက်ရန်အရည်သောက်သုံးမှုပိုမိုလိုအပ်လာသည်။ နောက်ထပ်ဘယ်လောက်ပမာဏအရည်သောက်သုံးရန်လိုအပ်သလဲဆိုပါကသင်လုပ်ဆောင်သောလေ့ကျင့်ခန်းအမျိုးအစား၊အချိန်နှင့် လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ဆောင်နေစဉ် ချွေးထွက်မှု ပမာဏ စသည်တို့ပေါ်တွင်မူတည်ပါသည်။
ပြင်းထန်သောလေ့ကျင့်ခန်းပြုလုပ်နေစဉ်
ပြင်းထန်သောလေ့ကျင့်ခန်းပြုလုပ်နေချိန်တွင် ချွေးထွက် ရာမှကုန်ခန်းသွားသောဆိုဒီယမ်ကို ပြန်လည်အစားထိုးပေးနိုင် သောLife-threatening ဖြစ်စေသည့် Hyponatremia ဖြစ် နိုင်မှုနှုန်းကိုလျှော့ချပေးနိုင်သော ဆိုဒီယမ်ပါဝင်သည့်အရည်များ (Sport Drink) များကိုသောက်သုံးသင့်သည်။ ပြင်းထန်သော လေ့ကျင့်ခန်းကိုပြုလုပ်ပြီးသောအချိန်တွင်လည်း ဆက်လက် သောက်သုံးသင့်ပေသည်။
ပတ်ဝန်းကျင်
ပူပြင်းစွတ်စိုသောရာသီဥတုသည် ချွေးထွက်စေသည်။ ဆောင်းတွင်းလေပူများသည် အရေပြားမှအစိုဓာတ်ကို ကုန်ခမ်း စေသည်။ ထို့ပြင် ပေ ၈ç၂၀ဝ (မီတာ ၂ç၅၀ဝ) ထက်မြင့်သော အမြင့်ပိုင်းနေရာများတွင် အသက်ရှူမှုနှုန်းနှင့် ဆီးသွားမှုနှုန်းတို့ကို ပိုမိုမြန်စေပြီး ၎င်းသည် ကိုယ်တွင်းရှိရေဓာတ်ကို လျင်မြန်စွာကုန် ဆုံးစေသည်။ ထိုကဲ့သို့ပတ်ဝန်းကျင်၊ ဥတုရာသီများတွင် အရည် သောက်သုံးမှုကို ပိုမိုလိုအပ်စေသည်။
ရောဂါ၊ သို့မဟုတ် ကျန်းမာရေး အခြေအနေ
ဖျားနာခြင်း၊ အော့အန်ခြင်း၊ သို့မဟုတ် ဝမ်းလျှောခြင်း ဖြစ်ပေါ်နေချိန်တွင် ခန္ဓာကိုယ်အတွင်းရှိရေဓာတ်များကို ပိုမိုကုန် ခန်းစေသည်။ ထိုသို့အချိန်များတွင် ရေကိုပိုသောက်ရန်လိုအပ် သည်။အချို့ကိစ္စရပ်များတွင်ဆရာဝန်လမ်းညွှန်ပေးသော ရေဓာတ်ပြန်လည်ဖြည့်တင်းပေးသည့်နည်းလမ်းများဖြစ်သည့် Gatorade ၊ Powerade ၊ သို့မဟုတ် CeraLyte စသည်တို့ကိုအသုံး ပြုနိုင်သည်။ ဆီးအိမ်ရောဂါ၊ သို့မဟုတ် ဆီးကျောက်တည်ရောဂါ ရှိသောအခြေအနေမျိုးတွင် အရည်သောက်သုံးမှုပိုမိုလိုအပ်သည်။ သို့သော် နှလုံး၊ ကျောက်ကပ်၊ အသည်း၊ Adrenal တို့နှင့်ပတ် သက်သောအချို့ရောဂါများသည် အရည်စွန့်ထုတ်မှုများရှိသည့် အတွက် ထိုကဲ့သို့သောအခြေအနေမျိုးတွင် အရည်သောက်သုံးမှု ကို ချင့်ချိန်သောက်သုံးရန်လိုအပ်သည်။
ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန်၊ သို့မဟုတ် နို့တိုက်ကျွေးချိန်
အမျိုးသမီးများ ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန်နှင့် နို့တိုက်ကျွေး ချိန်များတွင် ခန္ဓာကိုယ်တွင် ရေဓာတ်ပြည့်ဝစေရန် အရည်သောက် သုံးမှုပိုမိုလိုအပ်သည်။ ဆေးပညာဆိုင်ရာအသင်းအဖွဲ့များ၏ အဆို ပြုချက်များအရ ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်သည် တစ်နေ့တွင် အရည် ဆယ်ခွက် (၂.၃ လီတာ) သောက်သုံးသင့်ပြီး နို့တိုက်ကျွေးချိန် တွင် တစ်နေ့လျှင် အရည် ၁၃ ခွက် (၃.၁ လီတာ) သောက်သုံး သင့်ကြောင်းသိရှိရသည်။
ရေဓာတ်ရရှိနိုင်သော အခြားအရင်းအမြစ်များ
ခန္ဓာကိုယ်အတွက် ရေဓာတ်ပြည့်ဝစေရန် အရည်များ သောက်သုံးခြင်းသည် တစ်ခုတည်းသောနည်းလမ်းမဟုတ်ပေ။အစားအစာများကိုစားသုံးခြင်းဖြင့်လည်းလိုအပ်သောရေဓာတ်ကို ဖြည့်စွက်ပေးနိုင်သည်။ လူ့ခန္ဓာကိုယ်အတွက်လိုအပ်သော စုစု ပေါင်းရေဓာတ်၏ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းကို အစားအစာများမှရရှိနိုင်ပါ သည်။ ဥပမာအားဖြင့် ဖရဲသီး၊ ဟင်းနုနွယ်ရွက် စသည့်သစ်သီး များနှင့်ဟင်းသီးဟင်းရွက်တို့၏ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ သို့မဟုတ် ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းထက်ပိုသောအလေးချိန်တွင် ပါဝင်နေသောအရာမှာ ရေဖြစ်သည်။
ထို့ပြင် နို့နှင့်သစ်သီးဖျော်ရည် စသည့်ဖျော်ရည်များကို ပြုလုပ်ရာတွင် ရေနှင့်ရောစပ်ကြသည်။ ဘီယာ၊ ဝိုင် နှင့်ကော်ဖီ၊လက်ဖက်ရည်၊သို့မဟုတ်ဆိုဒါစသည့်ကဖိန်းဓာတ်ပါဝင်သော ဖျော်ရည်များသည်ပင်လျှင် ရေဓာတ်ကိုပေးနိုင်သည်ဖြစ်သော်လည်း ၎င်းတို့သည် လူ့ခန္ဓာကိုယ်အတွက် အဓိကကျသောနေ့စဉ်စုစုပေါင်း လိုအပ်သည့်ရေပမာဏသောက်သုံးမှုကိုမပြည့်ဝနိုင်ပါ။ ရေသာလျှင်ကယ်လိုရီလုံးဝမပါဝင်ခြင်း၊ ဈေးသက်သာခြင်းနှင့် လွယ်ကူ စွာရရှိနိုင်သောကြောင့် လူ့ခန္ဓာကိုယ်အတွက် အကောင်းဆုံးဖြစ်ပါ သည်။
ရေဓာတ်ပြည့်ဝနေခြင်း၏အကျိုးကျေးဇူး
ယေဘုယျအားဖြင့်သင်ရေဓာတ်ပြည့်ဝစွာအရည်များကို သောက်သုံးပါက ရေငတ်သောခံစားမှုကိုမခံစားရခြင်း၊ဆီးအရောင် မရှိခြင်း၊ သို့မဟုတ် အဝါရောင်ဖျော့ဖျော့ဖြစ်ခြင်းတို့ကို ကာကွယ် နိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် တစ်နေ့တာအတွက် ရေဓာတ်အပြည့်အဝရရှိ စေရန် ရေ ၆.၃ ခွက် (၁.၅ လီတာ) နှင့်အထက်သောက်သုံးသင့် ပါသည်။ ကျန်းမာရေးပြဿနာတစ်စုံတစ်ခုရှိခဲ့ပါက ဆရာဝန်နှင့် တိုင်ပင်၍ ဆရာဝန်၏ညွှန်ကြားချက်အတိုင်း မိမိနှင့်ကိုက်ညီသော ရေပမာဏကိုသာ သောက်သုံးသင့်သည်။
ရေဓာတ်ကုန်ခန်းမှုကင်းဝေးစေရန်နှင့်ခန္ဓာကိုယ်အတွက် လိုအပ်သော ရေဓာတ်ပြည့်ဝစေရန် ရေ သို့မဟုတ် ဖျော်ရည်များကို သောက်သုံးခြင်းဖြင့်လုပ်ဆောင်နိုင်သည်။ ထိုသို့ဆိုရာတွင် နည်း လမ်းကောင်းအချို့မှာ-
– ရေ၊ သို့မဟုတ် အခြားသောကယ်လိုရီလုံးဝမပါသည့်၊ သို့မဟုတ် အနည်းငယ်သာပါသည့်ဖျော်ရည်များကို စား စရာများနှင့်တွဲဖက်ပြီး သောက်သုံးသင့်သည်။ ထို့ပြင် စား စရာတစ်ခုစားပြီးသည့် ကြားကာလအချိန်များတွင်လည်း သောက်သုံးသင့်သည်။
– လေ့ကျင့်ခန်းမလုပ်ခင်၊ လုပ်နေစဉ်နှင့် လုပ်ပြီးသွားသော အချိန်များတွင် ရေကိုသောက်သင့်သည်။
သို့သော် ရေပမာဏများစွာကို တစ်ပြိုင်နက်သောက်သုံး ခြင်းမျိုးကိုလုံးဝမပြုလုပ်သင့်ပါ။ ထိုကဲ့သို့သောက်သုံးပါက ကျောက် ကပ်သည် ပိုနေသောရေများကိုမစွန့်ထုတ်နိုင်တော့ဘဲ သွေးအတွင်း ရှိအီလက်ထရိုလိုက် (သတ္တုဓာတ်) ကိုကျဲသွားစေပြီး သွေးအတွင်းရှိ ဆိုဒီယမ်ပမာဏကိုလျော့နည်းပြီး Hyponatremiaဟုခေါ်သောအခြေအနေကိုဖြစ်ပေါ်စေသည်။မာရသွန်အပြေးသမားများကဲ့သို့ ရေပမာဏများစွာသောက်လေ့ရှိသော အားကစားသမားများသာ လျှင် Hyponatremia ဖြစ်မှုကိုခံနိုင်ရည်ရှိကြသည်။
သို့ဖြစ်ပါ၍ လူတိုင်းလူတိုင်း တစ်နေ့တာအတွက် ရေကို သောက်သုံးရာတွင် မိမိခန္ဓာကိုယ်၏ပြုမူလှုပ်ရှားမှုများပေါ်တွင် လည်းကောင်း၊ မိမိပတ်ဝန်းကျင်ရာသီဥတုပေါ်တွင်လည်းကောင်း၊ မိမိ၏ကျန်းမာရေးနှင့်ကိုက်ညီသောရေပမာဏကိုသာ သောက်သုံးသင့်ကြောင်းသတိပြုသင့်ပေသည်။ရေသည်လူသားတို့၏ကျန်းမာရေးအတွက်မရှိမဖြစ်လိုအပ်သောအရာဖြစ်သော်လည်းတစ်ဦးတစ်ယောက်ချင်းစီအတွက် ရေလို အပ်မှုပမာဏကတော့ ကွဲပြားခြားနားမှုရှိသည်။ လမ်းညွှန်ချက် များသည် သင့်အတွက် ရေဓာတ်ကိုလုံလောက်စွာရရှိနိုင်ရန် ကောင်းမွန်သောအကူအညီများကို ပေးနိုင်ပါသည်။ တစ်နေ့တာအတွက် ရေကို ဘယ်လောက်သင့်ပါသလဲ။ ထိုမေးခွန်းလေးသည် ရိုးရှင်းသလောက် ဖြေရန်မလွယ်ကူပေ။ နှစ် ပေါင်းများစွာလေ့လာတွေ့ရှိချက်များအရ အကြံပြုချက်အမျိုးမျိုး ရှိခဲ့သော်လည်း အမှန်မှာ သင့်အတွက် ရေလိုအပ်မှုပမာဏသည် သင့်ကျန်းမာရေး၊ သင့်နေထိုင်မှုပုံစံ၊ သင်နေထိုင်ရာ အရပ်ဒေသ စသည့်အကြောင်းအချက်များစွာပေါ်တွင် မူတည်လျက်ရှိသည်။ လူတိုင်းအတွက် ရေကို မည်မျှသောက်သင့်သည် ဆို သည့် တိတိကျကျသတ်မှတ်ထားသော ဖော်မြူလာမရှိသော်လည်း သင်၏ကိုယ်ခန္ဓာက ရေပမာဏမည်မျှလိုအပ်သည်ကိုသိလာခြင်းက သင့်တစ်နေ့တာအတွက် ရေမည်မျှသောက်သင့်သည်ကို ခန့်မှန်း ရန် ကူညီနိုင်လိမ့်မည်။ ရေ၏ကျန်းမာရေးအတွက် ကောင်းကျိုးများ ရေသည် လူ့ခန္ဓာကိုယ်အတွက် အဓိကဓာတုအစိတ် အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး ခန္ဓာကိုယ်အလေးချိန်၏ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းကို ရေ ဖြင့်ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ထားသည်။ ကိုယ်ခန္ဓာဖွဲ့စည်းမှုစနစ် အားလုံးသည် ရေပေါ်တွင်မူတည်နေသည်။ ဥပမာအားဖြင့် ရေ သည် ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါများအတွင်းမှ အဆိပ်အတောက်များကို ဖယ် ရှားပေးနိုင်ခြင်း၊ ဆဲလ်များအတွက် အာဟာရများကိုရယူပေးနိုင် ခြင်း၊ နား၊ နှာခေါင်းနှင့် လည်ချောင်းတစ်သျှူးများအတွက် စွတ် စိုစေခြင်း စသည်တို့ကိုပြုလုပ်ပေးသည်။
ရေများကုန်ဆုံးသွားခြင်းသည် ခန္ဓာကိုယ်မှ ရေဓာတ်များ ကုန်ခန်းသွားမှုကိုဖြစ်စေသည်။ ထိုကဲ့သို့အခြေအနေဖြစ်ပေါ်ရခြင်း သည် ခန္ဓာကိုယ်၏ပုံမှန်လုပ်ငန်းဆောင်တာများ လုပ်ဆောင်ရာတွင် ရေအလုံအလောက်မရရှိခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။ ရေဓာတ်ကုန်ခန်း မှုအနည်းအကျဉ်းပင်လျှင် အားအင်ကုန်ခန်းခြင်းနှင့် ပင်ပန်း နွမ်းနယ်မှုတို့ကိုဖြစ်စေသည်။ ရေဓာတ် မည်မျှလိုအပ်ပါသလဲ နေ့တိုင်းလိုလိုပင် အသက်ရှူထုတ်ခြင်း၊ ချွေးထွက်ခြင်း၊ ကျင်ကြီးကျင်ငယ်စွန့်ခြင်းတို့မှ ကိုယ်ခန္ဓာတွင်းရှိရေဓာတ်များကို ဆုံးရှုံးစေသည်။ သင့်ခန္ဓာကိုယ်တွင်းရှိလုပ်ငန်းဆောင်တာများ ပုံမှန်လုပ်ဆောင်စေရန်နှင့် ဆုံးရှုံးသွားသောရေဓာတ်များကို ပြန် လည်ဖြည့်စွက်နိုင်ရန်အတွက် ရေပါဝင်သောအစားအစာများ၊ ဖျော်ရည်များကို သောက်သုံးရမည်။ ထို့ကြောင့် သင့်တင့်လျောက်ပတ်သောရာသီဥတုတွင် နေထိုင်ပြီး ကျန်းမာရေးကောင်းမွန်သော အရွယ်ရောက်သူများ အတွက် ပျမ်းမျှအားဖြင့် ရေဓာတ်မည်မျှလိုအပ်သလဲဆိုလျှင် ဆေး ပညာဆိုင်ရာအသင်းအဖွဲ့များ၏အဆိုအရ Adequate Intake (AI) သည် အမျိုးသားများအတွက်ဆိုလျှင် တစ်နေ့တာတွင် ရေပါ ဝင်သောသောက်သုံးစရာများကို ပျမ်းမျှအားဖြင့် ၁၃ ခွက် (သုံး လီတာ) သောက်သုံးသင့်သည်။ အမျိုးသမီးများအတွက်ဆိုပါက တစ်နေ့တွင် ပျမ်းမျှအားဖြင့်ကိုးခွက် (၂.၂ လီတာ) သောက်သုံး သင့်ပါသည်။ ဘာကြောင့် တစ်နေ့ကို ရေရှစ်ခွက်လောက်သောက်ဖို့ ပြောကြတာလဲ “တစ်နေ့ကို ရေရှစ်ခွက် (ရှစ်အောင်စ) သောက်သင့် တယ်” ဆိုသည့်အကြံပြုချက်များကို လူတိုင်းလူတိုင်း ကြားဖူးကြ ပါမည်။ ၎င်းရှစ်အောင်စဆိုသောပမာဏကလည်း ၁.၉ လီတာ ခန့်ရှိသည့်အတွက် ဆေးပညာဆိုင်ရာအသင်းအဖွဲ့များက အဆို ပြုထားသည့် သောက်သုံးသင့်သောရေပမာဏနှင့်တူညီသည်ဟု ဆိုနိုင်ပါသည်။ “တစ်နေ့ကို ရေရှစ်ခွက် (ရှစ်အောင်စ) သောက်သင့် တယ်” ဆိုသည့် ‘8 by 8 Rule’ သည် တိကျသောအထောက် အထားများရှိသည့် သတ်မှတ်အကြံပြုချက်မျိုးမဟုတ်သော်လည်း မှတ်မိဖို့လွယ်ကူသည့်အတွက် လူတိုင်းလိုလိုကသိရှိလက်ခံနေကြ သည်။ သို့သော် မိမိတို့နားလည်သင့်သည်မှာ နေ့စဉ်စုစုပေါင်း သောက်သုံးသင့်သောရေပမာဏသည် အရည်အားလုံးသောက် သုံးမှုကိုရည်ညွှန်းသည့်အတွက် ]တစ်နေ့တွင် မည်သည့်အရည်ကို မဆို ရှစ်ခွက်ရှစ်အောင်စသောက်သင့်သည်} ဟုလက်ခံသင့်သည်။ ရေဓာတ် လိုအပ်ရသည့်အကြောင်းအချက်များ သင်၏စုစုပေါင်းအရည်သောက်သုံးမှုပုံစံကို သင်၏နေ ထိုင်မှုပုံစံ၊ သင်နေထိုင်ရာပတ်ဝန်းကျင်ရာသီဥတု၊ ကျန်းမာရေး အခြေအနေနှင့် အကယ်၍ သင်သည် ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်ဖြစ် ပါက နို့တိုက်ကျွေးမှု စသည့်အကြောင်းအချက်များအပေါ် မူတည် ပြီး ပြုပြင်ပြောင်းလဲသင့်ပါသည်။ သာမန်လေ့ကျင့်ခန်းပြုလုပ်နေစဉ် သာမန်ကိုယ်လက်လေ့ကျင့်ခန်းပြုလုပ်ရာမှ၊ သို့မဟုတ် ချွေးထွက်စေသည့်လှုပ်ရှားမှုများပြုလုပ်ရာမှ ကုန်ဆုံးသွားသော ရေ ဓာတ်များကို ပြန်လည်ဖြည့်စွက်ရန်အတွက် ရေကိုပိုမိုသောက်သုံး သင့်သည်။
ရေကို ၁.၅ ခွက် မှ ၂.၅ ခွက် (လေးရာမီလီလီတာ မှ ခြောက်ရာမီလီလီတာ) ပိုမိုသောက်သုံးခြင်းသည် သာမန် လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ရာမှ ကုန်ဆုံးသွားသောရေဓာတ်ကို ပြန်လည် ဖြည့်စွက်ပေးနိုင်သော်လည်း မာရသွန်ပြေးခြင်းကဲ့သို့ တစ်နာရီ ထက်ပိုသော ကိုယ်လက်လေ့ကျင့်မှုလုပ်ဆောင်သည့်အခါမျိုးတွင် ရေဓာတ်ကိုပြန်လည်ဖြည့်စွက်ရန် အရည်သောက်သုံးမှုပိုမိုလိုအပ် လာသည်။ နောက်ထပ်ဘယ်လောက်ပမာဏ အရည်သောက်သုံးရန် လိုအပ်သလဲဆိုပါက သင်လုပ်ဆောင်သောလေ့ကျင့်ခန်းအမျိုး အစား၊ အချိန်နှင့် လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ဆောင်နေစဉ် ချွေးထွက်မှု ပမာဏ စသည်တို့ပေါ်တွင်မူတည်ပါသည်။ ပြင်းထန်သောလေ့ကျင့်ခန်းပြုလုပ်နေစဉ် ပြင်းထန်သောလေ့ကျင့်ခန်းပြုလုပ်နေချိန်တွင် ချွေးထွက် ရာမှကုန်ခန်းသွားသောဆိုဒီယမ်ကို ပြန်လည်အစားထိုးပေးနိုင် သော Life-threatening ဖြစ်စေသည့် Hyponatremia ဖြစ် နိုင်မှုနှုန်းကိုလျှော့ချပေးနိုင်သော ဆိုဒီယမ်ပါဝင်သည့်အရည်များ (Sport Drink) များကိုသောက်သုံးသင့်သည်။ ပြင်းထန်သော လေ့ကျင့်ခန်းကိုပြုလုပ်ပြီးသောအချိန်တွင်လည်း ဆက်လက် သောက်သုံးသင့်ပေသည်။ ပတ်ဝန်းကျင် ပူပြင်းစွတ်စိုသောရာသီဥတုသည် ချွေးထွက်စေသည်။ ဆောင်းတွင်းလေပူများသည် အရေပြားမှအစိုဓာတ်ကို ကုန်ခမ်း စေသည်။ ထို့ပြင် ပေ ၈ç၂၀ဝ (မီတာ ၂ç၅၀ဝ) ထက်မြင့်သော အမြင့်ပိုင်းနေရာများတွင် အသက်ရှူမှုနှုန်းနှင့် ဆီးသွားမှုနှုန်းတို့ကို ပိုမိုမြန်စေပြီး ၎င်းသည် ကိုယ်တွင်းရှိရေဓာတ်ကို လျင်မြန်စွာကုန် ဆုံးစေသည်။ ထိုကဲ့သို့ပတ်ဝန်းကျင်၊ ဥတုရာသီများတွင် အရည် သောက်သုံးမှုကို ပိုမိုလိုအပ်စေသည်။ ရောဂါ၊ သို့မဟုတ် ကျန်းမာရေး အခြေအနေ ဖျားနာခြင်း၊ အော့အန်ခြင်း၊ သို့မဟုတ် ဝမ်းလျှောခြင်း ဖြစ်ပေါ်နေချိန်တွင် ခန္ဓာကိုယ်အတွင်းရှိရေဓာတ်များကို ပိုမိုကုန် ခန်းစေသည်။ ထိုသို့အချိန်များတွင် ရေကိုပိုသောက်ရန်လိုအပ် သည်။
အချို့ကိစ္စရပ်များတွင် ဆရာဝန်လမ်းညွှန်ပေးသော ရေ ဓာတ်ပြန်လည်ဖြည့်တင်းပေးသည့်နည်းလမ်းများဖြစ်သည့် Gatorade ၊ Powerade ၊ သို့မဟုတ် CeraLyte စသည်တို့ကိုအသုံး ပြုနိုင်သည်။ ဆီးအိမ်ရောဂါ၊ သို့မဟုတ် ဆီးကျောက်တည်ရောဂါ ရှိသောအခြေအနေမျိုးတွင် အရည်သောက်သုံးမှုပိုမိုလိုအပ်သည်။ သို့သော် နှလုံး၊ ကျောက်ကပ်၊ အသည်း၊ Adrenal တို့နှင့်ပတ် သက်သောအချို့ရောဂါများသည် အရည်စွန့်ထုတ်မှုများရှိသည့် အတွက် ထိုကဲ့သို့သောအခြေအနေမျိုးတွင် အရည်သောက်သုံးမှု ကို ချင့်ချိန်သောက်သုံးရန်လိုအပ်သည်။ ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန်၊ သို့မဟုတ် နို့တိုက်ကျွေးချိန် အမျိုးသမီးများ ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန်နှင့် နို့တိုက်ကျွေး ချိန်များတွင် ခန္ဓာကိုယ်တွင် ရေဓာတ်ပြည့်ဝစေရန် အရည်သောက် သုံးမှုပိုမိုလိုအပ်သည်။ ဆေးပညာဆိုင်ရာအသင်းအဖွဲ့များ၏ အဆို ပြုချက်များအရ ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်သည် တစ်နေ့တွင် အရည် ဆယ်ခွက် (၂.၃ လီတာ) သောက်သုံးသင့်ပြီး နို့တိုက်ကျွေးချိန် တွင် တစ်နေ့လျှင် အရည် ၁၃ ခွက် (၃.၁ လီတာ) သောက်သုံး သင့်ကြောင်းသိရှိရသည်။ ရေဓာတ်ရရှိနိုင်သော အခြားအရင်းအမြစ်များ ခန္ဓာကိုယ်အတွက် ရေဓာတ်ပြည့်ဝစေရန် အရည်များ သောက်သုံးခြင်းသည် တစ်ခုတည်းသောနည်းလမ်းမဟုတ်ပေ။ အစားအစာများကိုစားသုံးခြင်းဖြင့်လည်း လိုအပ်သောရေဓာတ်ကို ဖြည့်စွက်ပေးနိုင်သည်။ လူ့ခန္ဓာကိုယ်အတွက်လိုအပ်သော စုစု ပေါင်းရေဓာတ်၏ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းကို အစားအစာများမှရရှိနိုင်ပါ သည်။ ဥပမာအားဖြင့် ဖရဲသီး၊ ဟင်းနုနွယ်ရွက် စသည့်သစ်သီး များနှင့်ဟင်းသီးဟင်းရွက်တို့၏ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ သို့မဟုတ် ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းထက်ပိုသောအလေးချိန်တွင် ပါဝင်နေသောအရာမှာ ရေဖြစ်သည်။ ထို့ပြင် နို့နှင့်သစ်သီးဖျော်ရည် စသည့်ဖျော်ရည်များကို ပြုလုပ်ရာတွင် ရေနှင့်ရောစပ်ကြသည်။ ဘီယာ၊ ဝိုင် နှင့်ကော်ဖီ၊ လက်ဖက်ရည်၊ သို့မဟုတ် ဆိုဒါ စသည့် ကဖိန်းဓာတ်ပါဝင်သော ဖျော်ရည်များသည်ပင်လျှင် ရေဓာတ်ကိုပေးနိုင်သည်ဖြစ်သော်လည်း ၎င်းတို့သည် လူ့ခန္ဓာကိုယ်အတွက် အဓိကကျသောနေ့စဉ်စုစုပေါင်း လိုအပ်သည့်ရေပမာဏသောက်သုံးမှုကို မပြည့်ဝနိုင်ပါ။ ရေသာ လျှင် ကယ်လိုရီလုံးဝမပါဝင်ခြင်း၊ ဈေးသက်သာခြင်းနှင့် လွယ်ကူ စွာရရှိနိုင်သောကြောင့် လူ့ခန္ဓာကိုယ်အတွက် အကောင်းဆုံးဖြစ်ပါ သည်။
ရေဓာတ်ပြည့်ဝနေခြင်း၏အကျိုးကျေးဇူး ယေဘုယျအားဖြင့် သင်ရေဓာတ်ပြည့်ဝစွာအရည်များကို သောက်သုံးပါက ရေငတ်သောခံစားမှုကိုမခံစားရခြင်း၊ ဆီးအရောင် မရှိခြင်း၊ သို့မဟုတ် အဝါရောင်ဖျော့ဖျော့ဖြစ်ခြင်းတို့ကို ကာကွယ် နိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် တစ်နေ့တာအတွက် ရေဓာတ်အပြည့်အဝရရှိ စေရန် ရေ ၆.၃ ခွက် (၁.၅ လီတာ) နှင့်အထက်သောက်သုံးသင့် ပါသည်။ ကျန်းမာရေးပြဿနာတစ်စုံတစ်ခုရှိခဲ့ပါက ဆရာဝန်နှင့် တိုင်ပင်၍ ဆရာဝန်၏ညွှန်ကြားချက်အတိုင်း မိမိနှင့်ကိုက်ညီသော ရေပမာဏကိုသာ သောက်သုံးသင့်သည်။ ရေဓာတ်ကုန်ခန်းမှုကင်းဝေးစေရန်နှင့်ခန္ဓာကိုယ်အတွက်လိုအပ်သော ရေဓာတ်ပြည့်ဝစေရန် ရေသို့မဟုတ် ဖျော်ရည်များကို သောက်သုံးခြင်းဖြင့်လုပ်ဆောင်နိုင်သည်။ထိုသို့ဆိုရာတွင်နည်းလမ်းကောင်းအချို့မှာ– ရေ၊သို့မဟုတ် အခြားသောကယ်လိုရီလုံးဝမပါသည့်၊ သို့မဟုတ်အနည်းငယ်သာပါသည့်ဖျော်ရည်များကိုစားစရာများနှင့်တွဲဖက်ပြီး သောက်သုံးသင့်သည်။ထို့ပြင်စားစရာတစ်ခုစားပြီးသည်ကြားကာလအချိန်များတွင်လည်း သောက်သုံးသင့်သည်။ လေ့ကျင့်ခန်းမလုပ်ခင်၊လုပ်နေစဉ်နှင့်လုပ်ပြီးသွားသောအချိန်များတွင် ရေကိုသောက်သင့်သည်။သို့သော် ရေပမာဏများစွာကိုတစ်ပြိုင်နက်သောက်သုံး ခြင်းမျိုးကိုလုံးဝမပြုလုပ်သင့်ပါ။ထိုကဲ့သို့သောက်သုံးပါက ကျောက်ကပ်သည်ပိုနေသောရေများကိုမစွန့်ထုတ်နိုင်တော့ဘဲ သွေးအတွင်းရှိအီလက်ထရိုလိုက်(သတ္တုဓာတ်)ကိုကျဲသွားစေပြီး သွေးအတွင်းရှိဆိုဒီယမ်ပမာဏကိုလျော့နည်းပြီးHyponatremiaဟုခေါ်သောအခြေအနေကိုဖြစ်ပေါ်စေသည်။မာရသွန်အပြေးသမားများကဲ့သို့ ရေပမာဏများစွာသောက်လေ့ရှိသောအားကစားသမားများလျှင်Hyponatremia ဖြစ်မှုကိုခံနိုင်ရည်ရှိကြသည်။ သို့ဖြစ်ပါ၍လူတိုင်းလူတိုင်းတစ်နေ့တာအတွက် ရေကို သောက်သုံးရာတွင်မိမိခန္ဓာကိုယ်၏ပြုမူလှုပ်ရှားမှုများပေါ်တွင်လည်းကောင်း၊မိမိပတ်ဝန်းကျင်ရာသီဥတုပေါ်တွင်လည်းကောင်း၊မိမိ၏ကျန်းမာရေးနှင့်ကိုက်ညီသောရေပမာဏကိုသာ သောက်သုံး သင့်ကြောင်း သတိပြုသင့်ပေသည်။
Author – ဒေါက်တာထက်ဝေ