လူတော်တော်များများဟာသစ်သီးကိုကြိုက်နှစ်သက်စွာစားသုံးလေ့ရှိပါတယ်။ ချိုတဲ့သစ်သီး၊ ကြွပ်ရွတဲ့သစ်သီးတွေသာမက အခွံမာ၊ အခွံပျော့ စတဲ့ပုံစံမျိုးစုံရှိတဲ့သစ်သီးတွေဟာ သဘာဝကလက်ဆောင် အဖြစ်ပေးတဲ့ဘေးဥပါဒ်မပေးတဲ့ သကြားလုံးလို့တောင်ပြောလို့ရပါ တယ်။ အရသာအရတင်မကပါဘူး။ သစ်သီးဝလံအများစုဟာ အာဟာရဓာတ်တွေကိုလည်း ဖြည့်တင်းပေးနိုင်ပါသေးတယ်။
လူအများစုက ဝိတ်လျှော့တော့မယ်ဆိုရင် လေ့ကျင့်ခန်း လုပ်တာ၊ အထူးသဖြင့် ပြေးမယ်၊ အိပ်ထမတင်လုပ်မယ် စတဲ့ ကိုယ်ကာယလေ့ကျင့်ခန်းတွေကို ပြင်းပြင်းထန်ထန်လုပ်တာတွေနဲ့ အစာလျှော့စားတာတွေကိုပဲသတိရတတ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ သတိ မထားမိတတ်တာကတော့ အစားလျှော့စားကြတဲ့အခါမှာ မှန်ကန်တဲ့ နည်းလမ်းနဲ့ ခန္ဓာကိုယ်တွင်းမှာရှိတဲ့အဆီတွေကိုလျော့ကျစေပြီး လိုအပ်တဲ့အာဟာရ တွေကိုပါဖြည့်တင်းနိုင်တဲ့စနစ်ကျတဲ့ စား သောက်နည်းလမ်းတွေဟာ အရေးတကြီးလိုအပ်လာပြီဆိုတာပါပဲ။ ခန္ဓာကိုယ်အတွင်းမှာရှိတဲ့အဆီဓာတ်တွေကို ဖယ်ထုတ်ဖို့ကြိုးစားပြီ ဆိုရင် ပထမဆုံးနဲ့အရေးကြီးဆုံးစဉ်းစားရမှာကတော့ သင့်ရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ဟာ လုံလောက်တဲ့အာဟာရဓာတ်ရှိမရှိ၊ သင်စားနေတဲ့ အစားအစာတွေရဲ့ဘယ်နှရာခိုင်နှုန်းဟာ ကယ်လိုရီအဖြစ်ပြောင်း လဲသွားသလဲဆိုတာတွေပါပဲ။ ပြီးရင် သင်ဟာ သင်စားနေကျအစား အစာပုံစံတွေကိုသုံးသပ်ပြီး ပြောင်းလဲသင့်မသင့် စတင်စဉ်းစားဖို့ လိုလာပါပြီ။ ဒီအချက်မှာ သင်သတိထားရမှာက သင်စားလိုက်တဲ့ ဘယ်အစားအစာမှာမဆို ကယ်လိုရီဓာတ်က အမြဲတွဲလျက်ပါဝင် နေတာပါပဲ။
ဒါပေမဲ့ သစ်သီးဝလံတွေနဲ့ သစ်ဥသစ်ဖုတွေမှာတော့ လယ်ဗျူ (Fructose) လို့ခေါ်တဲ့ အလွန်ချိုတဲ့သကြားဓာတ်တစ်မျိုး ဖြစ်တဲ့ ကာဗွန်ဟိုက်ဒရိတ် (Carbohydrate) တွေသာပါဝင်ပါ တယ်။ အဲဒီသစ်သီးဝလံတွေမှာပါဝင်တဲ့သကြားဓာတ်တချို့ကဘယ်လိုပဲသင့်ခန္ဓာကိုယ်တွင်းမှာအဆီအဖြစ်ခိုအောင်းသွားပါစေ၊ သကြားဓာတ်တွေဟာ ခန္ဓာကိုယ်အတွက် စွမ်းအင်တွေပေးနိုင်တယ် ဆိုတာပါပဲ။ ကာဗွန်ဟိုက်ဒရိတ်တစ်မျိုးဖြစ်တဲ့ ဖရုတို့စ် (Fructose) တွေဟာလည်း ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာလိုက်မယ်ဆိုရင် ဂလူးကိုစ် (Glucose) တစ်မျိုးပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဂလူးကို့စ်ဆိုတာက လူသားတိုင်းရဲ့ခန္ဓာကိုယ် မှာ အရေးကြီးတဲ့သကြားဓာတ်ပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒီဂလူးကို့စ်တွေဖြစ်တဲ့ ဖရူတို့စ်တွေဟာ ခန္ဓာကိုယ်တွင်းမှာရှိတဲ့ အဆီဓာတ်တွေ၊ အထူးသဖြင့် ဗိုက်အဆီတွေကို လျင်လျင်မြန်မြန်ချေဖျက်နိုင်တဲ့အေတီပီ (ATP) အဖြစ် အလွယ်တကူပြောင်းလဲနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဂလူးကို့စ် တွေဟာ အဆီအဖြစ်လုံးဝမပြောင်းလဲနိုင်ဘူးလို့တော့ အာမမခံနိုင်ပါဘူး။လွန်ကဲတဲ့သကြားဓာတ်တွေကတော့အဆီအဖြစ်ပြောင်းလဲ နိုင်တာကိုတော့ မေ့လို့မရပါဘူး။ ဒါဆိုရင် သင်ဝိတ်လျှော့ဖို့အတွက် သစ်သီးဝလံတွေနဲ့ သစ်ဥသစ်ဖုတွေကို သင်အားကိုးလို့မရတော့ဘူးလို့ ထင်လိုက်ပြီလား။ အမှန်တကယ်ကတော့ သင့်ရဲ့ခန္ဓာကိုယ်ဟာ သင့်ရဲ့အရပ်၊ ကျားမအမျိုးအစား၊ခန္ဓာကိုယ်အလေးချိန်နဲ့ကိုက်ညီတဲ့သင့်တင့်တဲ့ကယ်လိုရီပမာဏကိုလည်းလိုအပ်လှပါတယ်။ လူတိုင်း ဟာ တစ်ယောက်နဲ့ တစ်ယောက်ခန္ဓာကိုယ်ပုံသဏ္ဌာန်၊ အရပ်တွေ မတူတဲ့အတွက် လူတစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက်မှာ လိုအပ်တဲ့ ကယ်လိုရီပမာဏဟာလည်း ဘယ်လိုနည်းနဲ့မှမတူနိုင်ပါဘူး။
ဒါကြောင့် သင်ဟာ သင့်သူငယ်ချင်း၊ ဒါမှမဟုတ် သင့်ရဲ့ ဆွေမျိုးအသိုင်းအဝိုင်းထဲကမိတ်ဆွေတစ်ယောက်ဟာ ဝိတ်ကျသွား တဲ့အတွက် သူ့ရဲ့စားသောက်မှုနည်းလမ်း၊ ဒါမှမဟုတ် လေ့ကျင့်တဲ့ နည်းလမ်းအတိုင်းလိုက်ပြီးလုပ်ဆောင်ရမယ်လို့ မဆိုလိုပါဘူး။ သင်ဟာ ကျန်းမာကျစ်လျစ်တဲ့ခန္ဓာကိုယ်ကို စနစ်တကျနည်းလမ်းနဲ့ လိုချင်ရင်တော့ ကျွမ်းကျင်တဲ့အာဟာရပညာရှင်၊ဒါမှမဟုတ်ဆရာဝန်နဲ့တိုင်ပင်ဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ကျွန်တော်တို့ရဲ့ပတ်ဝန်းကျင်မှာ ကြားရလေ့ရှိတဲ့အကြောင်းကတော့ ဘယ်သူကတော့ ဘာတွေစားပြီး ဝိတ်လျှော့ဖို့ကြိုးစားလို့ အခုဖြင့် နေမကောင်းဖြစ်နေပြီဆိုတာတွေ ပါပဲ။ ကြားဖူးနားဝရှိတာတွေကိုမလေ့လာ၊ မတိုင်ပင်ဘဲ ကိုယ်တိုင် အစမ်းသပ်ခံတာဟာ အဓိကတရားခံပါပဲ။ ဖရူတို့စ်ပမာဏများများ စားသုံးမိရင် ဝမ်းဗိုက်ကအဆီတွေများလာတတ်တယ်လို့ တချို့ စစ်တမ်းတွေကဆိုပါတယ်။ တချို့ကတော့ သစ်သီးချည်းပဲစားရင် အဆီတက်လာတတ်တယ်လို့ဆိုပြန်ပါတယ်။ ဖရုတို့စ်နဲ့ အဆီတက် တာ (အထူးသဖြင့် ဗိုက်အဆီခေါက်) ရဲ့အဓိကအကြောင်းရင်း နှစ်ခုက အရမ်းများတဲ့ဖရုတို့စ်ပမာဏ၊ သကြားဓာတ်လွန်ပြီး အဆီ အဖြစ်အနည်ထိုင်လာတာနဲ့ ဖရုတို့စ်အဖြစ်အသုံးပြုတာတွေပဲဖြစ် ပါတယ်။
ဖရုတို့စ်ပမာဏကို အလွန်အမင်းစားတာဟာ ခန္ဓာကိုယ် မှာရှိတဲ့အဆီဓာတ်ကို တိုးစေတယ်ဆိုတာမှန်ပေမဲ့ ကျွန်တော်တို့ မေးခွန်းထုတ်စရာရှိလာတာက ဖရုတို့စ်ဆိုတဲ့ကာဗွန်ဟိုက်ဒရိတ် မျိုးဟာ သစ်သီးဝလံ၊ ဒါမှမဟုတ် သစ်သီးသစ်ရွက်နဲ့ သစ်ဥသစ်ဖုတွေ မှာပဲပါဝင်တာလားဆိုတာကိုပါပဲ။ မဟုတ်ပါဘူး။ ဖရုတို့စ်ဟာ တခြား အစားအသောက်တွေမှာလည်း ပါဝင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဆွီဒင် သုတေသနပညာရှင်တွေက လူတချို့ကို ၃.၅ ဂရမ်ရှိတဲ့ဖရုတို့စ် သီးသန့်ကိုပဲ (သစ်သီးတွေအနေနဲ့မဟုတ်ဘဲ စစ်ထုတ်ထားတဲ့ ဖရုတို့စ်) ခန္ဓာကိုယ်အလေးချိန်ကီလိုဂရမ်အလိုက် ခုနစ်ရက်လောက် စားစေပါတယ်။ ယေဘုယျအနေနဲ့ လူတစ်ဦးဟာ သုံးရာကီလိုဂရမ် နီးပါး ဖရုတို့စ်ကိုစားသုံးပေမဲ့ ကိုယ်အလေးချိန်သိသိ သာသာတိုး လာတာမရှိတာကိုတွေ့ရပါတယ်။ အဲဒီလို ဖရုတို့စ်သုံးရာဂရမ်ဟာ ငှက်ပျောသီးအလုံး ၄၀ ကျော်နဲ့ညီမျှပါတယ်။ ဒါကြောင့် သစ်သီး သစ်ဥတွေပဲစားသုံးနေတဲ့ သဘာဝတိရစ္ဆာန်တွေထဲမှာလည်း Over Sized တွေကိုမတွေ့ရတာဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။
အခုဆိုရင်တော့ စာဖတ်ပရိသတ်တွေလည်း သစ်သီး သစ်ဥထဲမှာပါဝင်တဲ့သကြားဓာတ်ဟာ လူသားတို့ရဲ့ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှာ အဆီအဖြစ်အနည်ထိုင်သွားတာမရှိဘူးဆိုတာ ရှင်းလင်းသွား လောက်ပါပြီ။ ဖရုတို့စ်ကိုလေ့လာတဲ့တချို့စစ်တမ်းတွေမှာဖော်ပြထားတာတွေကလည်းဖရုတို့စ်သီးသန့်ကိုဖော်ပြထားတာဖြစ်ပြီး သစ်သီးဝလံတွေထဲမှာပါဝင်တဲ့ ဖရုတို့စ်ပမာဏမဟုတ်တာကိုလည်း သတိထားမိကြမှာပါ။ တကယ့်သစ်သီးဝလံတွေမှာတော့ ဖရုတို့စ် တွေသာမက အမျှင်ဓာတ်တွေလည်းပါဝင်ပြီး ဒီအမျှင်ဓာတ်တွေ ကလည်း ခန္ဓာကိုယ်တွင်းမှာရှိတဲ့သကြားဓာတ်နဲ့လည်ပတ်မှုအားကိုလည်း ထိန်းညှိပေးတတ်ပါသေးတယ်။
သစ်သီးသစ်ဥတွေဟာ ဘယ်လိုပဲကိုယ်အလေးချိန်လျှော့ ရာမှာအထောက်အကူဖြစ်ပေမဲ့ သင် သစ်သီးဝလံတွေစားသုံးပြီးဝိတ်လျှော့မယ်ဆိုရင်ဖရုတို့စ်ပမာဏများတဲ့သစ်သီးတွေနဲ့ဖရုတို့ပမာဏပါဝင်မှုနည်းတဲ့သစ်သီးတွေကို ခွဲခြားသိထားဖို့လိုအပ်ပါ တယ်။
ဖရုတို့စ်ပမာဏများသောသစ်သီးများ
အရည်ရွှမ်းတဲ့သစ်သီးတွေဖြစ်တဲ့ စပျစ်သီး၊ ဖရဲသီး စတဲ့ အသီးတွေသာမက ချယ်ရီသီး၊ ငှက်ပျောသီး၊ သစ်တော်သီးနဲ့ ပန်းသီး တွေက အဓိကပါဝင်ပါတယ်။
ဖရုတို့စ်ပမာဏနည်းသောသစ်သီးများ
ဘယ်ရီသီးအများစု (ဘလူးဘယ်ရီ၊ ရက်ဒ်ဘယ်ရီ၊ ဘလက် ဘယ်ရီ၊ စတော်ဘယ်ရီ)၊ ဂရိတ်ဖရု၊ လီမွန်၊ သံပရာသီး၊ ထောပတ် သီးတို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။
သစ်သီးတွေက သင့်ရဲ့ကိုယ်အလေးချိန်လျှော့မယ့်အစီ အစဉ်မှာ ဘယ်လောက်ပဲအထောက်အကူပြုပေမဲ့ တန်ဆေးလွန်ဘေး ဆိုတဲ့စကားပုံကိုတော့ မမေ့စေချင်ပါ။ ကိုယ်အလေးချိန်လျှော့ရာ မှာလည်း မှန်ကန်တဲ့အားကစားနည်းနဲ့ မျှတစနစ်ကျတဲ့ စား သောက်မှုပုံစံကလည်း လိုအပ်လှပါတယ်။ ဒါကြောင့် သင့်ရဲ့ ကိုယ် အလေးချိန်လျှော့မယ့်အစီအစဉ်မှာလည်း သစ်သီး ဝလံတွေကို များများစားသုံးပြီး အထူးသဖြင့် ဖရုတို့စ်ပမာဏနည်းတဲ့ သစ်သီးသစ်ဥတွေကို လည်း စားသုံးပေးဖို့ အကြံဉာဏ်ပေးချင် ပါတယ်။ မျှတစနစ်ကျတဲ့စားသောက်မှုပုံစံနဲ့ ကျန်းမာသွယ်လျတဲ့ခန္ဓာကိုယ်ကိုလည်း ပိုင်ဆိုင်နိုင်ကြပါစေလို့ဆုတောင်းမေတ္တာပို့လျက်…လူတော်တော်များများဟာသစ်သီးကိုကြိုက်နှစ်သက်စွာစားသုံးလေ့ ရှိပါတယ်။ ချိုတဲ့သစ်သီး၊ ြွကပ်ရွတဲ့သစ်သီးတွေသာမက အခွံမာ၊ အခွံပျော့ စတဲ့ပုံစံမျိုးစုံရှိတဲ့သစ်သီးတွေဟာသဘာဝကလက်ဆောင်အဖြစ်ပေးတဲ့ဘေးဥပါဒ်မပေးတဲ့သကြားလုံးလို့တောင်ပြောလို့ရပါတယ်။အရသာအရတင်မကပါဘူး။သစ်သီးဝလံအများစုဟာအာဟာရဓာတ်တွေကိုလည်း ဖြည့်တင်းပေးနိုင်ပါသေးတယ်။လူအများစုကဝိတ်လျှော့တော့မယ်ဆိုရင် လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်တာ၊အထူးသဖြင့် ပြေးမယ်၊ အိပ်ထမတင်လုပ်မယ် စတဲ့ ကိုယ်ကာယလေ့ကျင့်ခန်းတွေကို ပြင်းပြင်းထန်ထန်လုပ်တာတွေနဲ့ အစာလျှော့စားတာတွေကိုပဲသတိရတတ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ သတိ မထားမိတတ်တာကတော့ အစားလျှော့စားကြတဲ့အခါမှာ မှန်ကန်တဲ့ နည်းလမ်းနဲ့ ခန္ဓာကိုယ်တွင်းမှာရှိတဲ့အဆီတွေကိုလျော့ကျစေပြီး လိုအပ်တဲ့အာဟာရ တွေကိုပါဖြည့်တင်းနိုင်တဲ့စနစ်ကျတဲ့စား သောက်နည်းလမ်းတွေဟာ အရေးတကြီးလိုအပ်လာပြီဆိုတာပါပဲ။ ခန္ဓာကိုယ်အတွင်းမှာရှိတဲ့အဆီဓာတ်တွေကို ဖယ်ထုတ်ဖို့ကြိုးစားပြီ ဆိုရင်ပထမဆုံးနဲ့အရေးကြီးဆုံးစဉ်းစားရမှာကတော့သင့်ရဲ့ခန္ဓာကိုယ်ဟာ လုံလောက်တဲ့အာဟာရဓာတ်ရှိမရှိ၊ သင်စားနေတဲ့အစားအစာတွေရဲ့ဘယ်နှရာခိုင်နှုန်းဟာ ကယ်လိုရီအဖြစ်ပြောင်း လဲသွားသလဲဆိုတာတွေပါပဲ။ ပြီးရင် သင်ဟာ သင်စားနေကျအစား အစာပုံစံတွေကိုသုံးသပ်ပြီး ပြောင်းလဲသင့်မသင့် စတင်စဉ်းစားဖို့ လိုလာပါပြီ။ ဒီအချက်မှာ သင်သတိထားရမှာက သင်စားလိုက်တဲ့ ဘယ်အစားအစာမှာမဆို ကယ်လိုရီဓာတ်က အမြဲတွဲလျက်ပါဝင် နေတာပါပဲ။ ဒါပေမဲ့ သစ်သီးဝလံတွေနဲ့ သစ်ဥသစ်ဖုတွေမှာတော့ လယ်ဗျူ (Fructose) လို့ခေါ်တဲ့ အလွန်ချိုတဲ့သကြားဓာတ်တစ်မျိုး ဖြစ်တဲ့ ကာဗွန်ဟိုက်ဒရိတ် (Carbohydrate) တွေသာပါဝင်ပါ တယ်။ အဲဒီသစ်သီးဝလံတွေမှာပါဝင်တဲ့သကြားဓာတ်တချို့က ဘယ်လိုပဲ သင့်ခန္ဓာကိုယ်တွင်းမှာအဆီအဖြစ်ခိုအောင်းသွားပါစေ၊ သကြားဓာတ်တွေဟာ ခန္ဓာကိုယ်အတွက် စွမ်းအင်တွေပေးနိုင်တယ် ဆိုတာပါပဲ။ ကာဗွန်ဟိုက်ဒရိတ်တစ်မျိုးဖြစ်တဲ့ ဖရုတို့စ် (Fructose) တွေဟာလည်း ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာလိုက်မယ်ဆိုရင် ဂလူးကိုစ် (Glucose) တစ်မျိုးပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဂလူးကို့စ်ဆိုတာက လူသားတိုင်းရဲ့ခန္ဓာကိုယ် မှာ အရေးကြီးတဲ့သကြားဓာတ်ပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒီဂလူးကို့စ်တွေဖြစ်တဲ့ ဖရူတို့စ်တွေဟာ ခန္ဓာကိုယ်တွင်းမှာရှိတဲ့ အဆီဓာတ်တွေ၊ အထူးသဖြင့် ဗိုက်အဆီတွေကို လျင်လျင်မြန်မြန်ချေဖျက်နိုင်တဲ့အေတီပီ (ATP) အဖြစ် အလွယ်တကူပြောင်းလဲနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဂလူးကို့စ် တွေဟာ အဆီအဖြစ်လုံးဝမပြောင်းလဲနိုင်ဘူးလို့တော့ အာမမခံနိုင် ပါဘူး။ လွန်ကဲတဲ့သကြားဓာတ်တွေကတော့ အဆီအဖြစ်ပြောင်းလဲ နိုင်တာကိုတော့ မေ့လို့မရပါဘူး။ ဒါဆိုရင် သင်ဝိတ်လျှော့ဖို့အတွက် သစ်သီးဝလံတွေနဲ့ သစ်ဥသစ်ဖုတွေကို သင်အားကိုးလို့မရတော့ဘူးလို့ ထင်လိုက်ပြီလား။ အမှန်တကယ်ကတော့ သင့်ရဲ့ခန္ဓာကိုယ်ဟာ သင့်ရဲ့အရပ်၊ ကျားမအမျိုးအစား၊ ခန္ဓာကိုယ်အလေးချိန်နဲ့ကိုက်ညီတဲ့ သင့်တင့်တဲ့ကယ်လိုရီပမာဏကိုလည်း လိုအပ်လှပါတယ်။ လူတိုင်း ဟာ တစ်ယောက်နဲ့ တစ်ယောက်ခန္ဓာကိုယ်ပုံသဏ္ဌာန်၊ အရပ်တွေ မတူတဲ့အတွက် လူတစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက်မှာ လိုအပ်တဲ့ ကယ်လိုရီပမာဏဟာလည်း ဘယ်လိုနည်းနဲ့မှမတူနိုင်ပါဘူး။ ဒါကြောင့် သင်ဟာ သင့်သူငယ်ချင်း၊ ဒါမှမဟုတ် သင့်ရဲ့ ဆွေမျိုးအသိုင်းအဝိုင်းထဲကမိတ်ဆွေတစ်ယောက်ဟာ ဝိတ်ကျသွား တဲ့အတွက် သူ့ရဲ့စားသောက်မှုနည်းလမ်း၊ ဒါမှမဟုတ် လေ့ကျင့်တဲ့ နည်းလမ်းအတိုင်းလိုက်ပြီးလုပ်ဆောင်ရမယ်လို့ မဆိုလိုပါဘူး။ သင်ဟာ ကျန်းမာကျစ်လျစ်တဲ့ခန္ဓာကိုယ်ကို စနစ်တကျနည်းလမ်းနဲ့ လိုချင်ရင်တော့ ကျွမ်းကျင်တဲ့အာဟာရပညာရှင်၊ ဒါမှမဟုတ် ဆရာဝန်နဲ့တိုင်ပင်ဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ပတ်ဝန်းကျင်မှာ ကြားရလေ့ရှိတဲ့အကြောင်းကတော့ ဘယ်သူကတော့ ဘာတွေစားပြီး ဝိတ်လျှော့ဖို့ကြိုးစားလို့ အခုဖြင့် နေမကောင်းဖြစ်နေပြီဆိုတာတွေ ပါပဲ။ ကြားဖူးနားဝရှိတာတွေကိုမလေ့လာ၊ မတိုင်ပင်ဘဲ ကိုယ်တိုင် အစမ်းသပ်ခံတာဟာ အဓိကတရားခံပါပဲ။ ဖရူတို့စ်ပမာဏများများ စားသုံးမိရင် ဝမ်းဗိုက်ကအဆီတွေများလာတတ်တယ်လို့ တချို့ စစ်တမ်းတွေကဆိုပါတယ်။ တချို့ကတော့ သစ်သီးချည်းပဲစားရင် အဆီတက်လာတတ်တယ်လို့ဆိုပြန်ပါတယ်။ ဖရုတို့စ်နဲ့ အဆီတက် တာ (အထူးသဖြင့် ဗိုက်အဆီခေါက်) ရဲ့အဓိကအကြောင်းရင်း နှစ်ခုက အရမ်းများတဲ့ဖရုတို့စ်ပမာဏ၊ သကြားဓာတ်လွန်ပြီး အဆီ အဖြစ်အနည်ထိုင်လာတာနဲ့ ဖရုတို့စ်အဖြစ်အသုံးပြုတာတွေပဲဖြစ် ပါတယ်။ ဖရုတို့စ်ပမာဏကို အလွန်အမင်းစားတာဟာ ခန္ဓာကိုယ် မှာရှိတဲ့အဆီဓာတ်ကို တိုးစေတယ်ဆိုတာမှန်ပေမဲ့ ကျွန်တော်တို့ မေးခွန်းထုတ်စရာရှိလာတာက ဖရုတို့စ်ဆိုတဲ့ကာဗွန်ဟိုက်ဒရိတ် မျိုးဟာ သစ်သီးဝလံ၊ ဒါမှမဟုတ် သစ်သီးသစ်ရွက်နဲ့ သစ်ဥသစ်ဖုတွေ မှာပဲပါဝင်တာလားဆိုတာကိုပါပဲ။ မဟုတ်ပါဘူး။ ဖရုတို့စ်ဟာ တခြား အစားအသောက်တွေမှာလည်း ပါဝင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဆွီဒင် သုတေသနပညာရှင်တွေက လူတချို့ကို ၃.၅ ဂရမ်ရှိတဲ့ဖရုတို့စ် သီးသန့်ကိုပဲ (သစ်သီးတွေအနေနဲ့မဟုတ်ဘဲ စစ်ထုတ်ထားတဲ့ ဖရုတို့စ်) ခန္ဓာကိုယ်အလေးချိန်ကီလိုဂရမ်အလိုက် ခုနစ်ရက်လောက် စားစေပါတယ်။ ယေဘုယျအနေနဲ့ လူတစ်ဦးဟာ သုံးရာကီလိုဂရမ် နီးပါး ဖရုတို့စ်ကိုစားသုံးပေမဲ့ ကိုယ်အလေးချိန်သိသိ သာသာတိုး လာတာမရှိတာကိုတွေ့ရပါတယ်။ အဲဒီလို ဖရုတို့စ်သုံးရာဂရမ်ဟာ ငှက်ပျောသီးအလုံး ၄၀ ကျော်နဲ့ညီမျှပါတယ်။ ဒါကြောင့် သစ်သီး သစ်ဥတွေပဲစားသုံးနေတဲ့ သဘာဝတိရစ္ဆာန်တွေထဲမှာလည်း Over Sized တွေကိုမတွေ့ရတာဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။ အခုဆိုရင်တော့ စာဖတ်ပရိသတ်တွေလည်း သစ်သီး သစ်ဥထဲမှာပါဝင်တဲ့သကြားဓာတ်ဟာလူသားတို့ရဲ့ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှာအဆီအဖြစ်အနည်ထိုင်သွားတာမရှိဘူးဆိုတာရှင်းလင်းသွား လောက်ပါပြီ။ဖရုတို့စ်ကိုလေ့လာ တဲ့တချို့စစ်တမ်းတွေမှာဖော်ပြထားတာတွေကလည်း ဖရုတို့စ်သီးသန့်ကိုဖော်ပြထားတာဖြစ်ပြီး သစ်သီးဝလံတွေထဲမှာပါဝင်တဲ့ ဖရုတို့စ်ပမာဏမဟုတ်တာကိုလည်း သတိထားမိကြမှာပါ။တကယ့်သစ်သီးဝလံတွေမှာတော့ ဖရုတို့စ် တွေသာမက အမျှင်ဓာတ်တွေလည်းပါဝင်ပြီး ဒီအမျှင်ဓာတ်တွေ ကလည်း ခန္ဓာကိုယ်တွင်းမှာရှိတဲ့သကြားဓာတ်နဲ့လည်ပတ်မှုအား ကိုလည်း ထိန်းညှိပေးတတ်ပါသေးတယ်။ သစ်သီးသစ်ဥတွေဟာ ဘယ်လိုပဲကိုယ်အလေးချိန်လျှော့ ရာမှာအထောက်အကူဖြစ်ပေမဲ့ သင် သစ်သီးဝလံတွေစားသုံးပြီး ဝိတ်လျှော့မယ်ဆိုရင် ဖရုတို့စ်ပမာဏများတဲ့သစ်သီးတွေနဲ့ ဖရုတို့ ပမာဏပါဝင်မှုနည်းတဲ့သစ်သီးတွေကို ခွဲခြားသိထားဖို့လိုအပ်ပါ တယ်။ ဖရုတို့စ်ပမာဏများသောသစ်သီးများ အရည်ရွှမ်းတဲ့သစ်သီးတွေဖြစ်တဲ့ စပျစ်သီး၊ ဖရဲသီး စတဲ့ အသီးတွေသာမက ချယ်ရီသီး၊ ငှက်ပျောသီး၊ သစ်တော်သီးနဲ့ ပန်းသီး တွေက အဓိကပါဝင်ပါတယ်။ ဖရုတို့စ်ပမာဏနည်းသောသစ်သီးများ ဘယ်ရီသီးအများစု (ဘလူးဘယ်ရီ၊ ရက်ဒ်ဘယ်ရီ၊ ဘလက် ဘယ်ရီ၊ စတော်ဘယ်ရီ)၊ ဂရိတ်ဖရု၊ လီမွန်၊ သံပရာသီး၊ ထောပတ် သီးတို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။ သစ်သီးတွေက သင့်ရဲ့ကိုယ်အလေးချိန်လျှော့မယ့်အစီ အစဉ်မှာ ဘယ်လောက်ပဲအထောက်အကူပြုပေမဲ့ တန်ဆေးလွန်ဘေး ဆိုတဲ့စကားပုံကိုတော့ မမေ့စေချင်ပါ။ ကိုယ်အလေးချိန်လျှော့ရာ မှာလည်း မှန်ကန်တဲ့အားကစားနည်းနဲ့ မျှတစနစ်ကျတဲ့ စား သောက်မှုပုံစံကလည်း လိုအပ်လှပါတယ်။ ဒါကြောင့် သင့်ရဲ့ ကိုယ် အလေးချိန်လျှော့မယ့်အစီအစဉ်မှာလည်း သစ်သီး ဝလံတွေကို များများစားသုံးပြီး အထူးသဖြင့် ဖရုတို့စ်ပမာဏနည်းတဲ့ သစ်သီးသစ်ဥတွေကို လည်း စားသုံးပေးဖို့ အကြံÓဏ်ပေးချင် ပါတယ်။ မျှတစနစ်ကျတဲ့စားသောက်မှုပုံစံနဲ့ကျန်းမာသွယ်လျတဲ့ခန္ဓာကိုယ်ကိုလည်းပိုင်ဆိုင်နိုင်ကြပါစေလို့ ဆုတောင်းမေတ္တာ ပို့လျက်…
Author – ဒေါက်တာထက်ဝေ